Tijdens de jaarlijkse conferentie van alle Gedenkstätten in Duitsland op 13 december is een resolutie aangenomen. De Duitse tekst is door Zwanie Weima vertaald:

De Gedenkstätten die herinneren aan de misdaden van het nationaalsocialisme in Duitsland roepen op tot verdediging van de democratie.

Gedenkstätten die herinneren aan de slachtoffers van het nationaalsocialistische geweld spelen als plaatsen van de maatschappelijke worsteling met een misdadig verleden, een belangrijke educatieve rol in het heden. Hun taak komt voort uit de ervaringen met het nationaalsocialisme en is opgenomen als plicht in de grondwet: de menselijke waarde is onaantastbaar. Deze waarde respecteren en beschermen is de verplichting van elke overheid. (art. 1 Grondwet)

Lessen trekken uit de geschiedenis van de misdaden van het nationaalsocialisme, houdt ook in waarschuwingstekens tijdig te signaleren wanneer onze open maatschappij langdurig wordt bedreigd. De Europese geschiedenis van de 20^e eeuw heeft ons doen inzien dat democratieën met normen zoals een grondwet, mensenrechten die verankerd liggen in Europese en internationale verdragen, bescherming van minderheden, rechtsgelijkheid voor alle mensen, een rechtstaat met een scheiding der machten, moeizaam verkregen zijn en voortdurend moeten worden beschermd en vormgegeven.

Men ziet steeds vaker in de maatschappij gedrag, meningen en spreekgewoontes, die doen vrezen dat men niet meer wil leren van het nationaalsocialistische verleden. We stellen bezorgd vast:

• Een versterking van rechts-populistische en autoritair-nationalistische bewegingen en partijen
• Een groeiende weerstand tegen mensen in nood en het recht op asiel in twijfel trekken of versoberen
• Aanvallen op de grondrechten en de mensenrechten
• De toename van racisme, antisemitisme en andere vormen van vijandigheid tegenover groepen mensen
• En de hiermee gepaard gaande afzwakking van democratie en diversiteit

Bovendien zien we dat mensen zich steeds vaker in het openbaar uitspreken over de herziening van de geschiedenis, waarbij het gedenken van de misdaden van het nationaalsocialisme als leidraad van de Duitse maatschappij in het heden wordt bestreden en door een nationalistisch zelfbeeld wordt vervangen.

Deze actuele ontwikkelingen bestrijden wij door middel van onze politiek historische scholing. Maar het vereist daarnaast politiek en burgerlijk handelen. We doen daarom een beroep op de spelers in de politiek en maatschappij om de historische ervaringen met bewegingen die mensen uitsluiten, zoals het nationaalsocialisme, voor het heden te bewaren en zich in te zetten voor de verdediging van de universele grond- en mensenrechten.

Aangenomen op 13 december 2018 op de 7^e landelijke conferentie van Gedenkstätten